رژیم غذایی بارداری مانند برنامه غذایی در حالت عادی است و تفاوتش در میزان ویتامین، مواد معدنی و مواد مغذی است که در این دوران باید مصرف شود. خانمهای باردار به دلیل وضعیت خاص خود بهتر است تحت نظر پزشک رژیم غذایی ویژهای را دنبال کنند ولی با اطلاع از برخی نکات می توانید از سلامت رژیم بارداری خود مطمئن شوید.
اگر مواد لازم از گروه های غذایی (کربوهیدرات، پروتئین و چربی) را دریافت نکنید، بدن به خوبی کار نمی کند. هدف این است که در طول بارداری انواع مختلفی از غذاهای سالم را بخورید. غذاهای بی ارزش فرآوری شده را با غذاهای طبیعی و کم چرب جایگزین کنید. برای مثال چیپس و نوشابه هیچ ارزش غذایی ندارند. میوه تازه، سبزیجات و پروتئین های کم چرب مانند مرغ، ماهی، لوبیا یا عدس را بیشتر استفاده کنید. این بدان معنا نیست که در طول بارداری از تمام غذاهای مورد علاقه خود پرهیز کنید اما باید با غذاهای مغذی رژیم خود را متعادل کنید تا هیچگونه ویتامین و مواد معدنی مهمی را از دست ندهید. اضافه کردن روزانه مواد مغذی که در ادامه این مقاله از بی بی کالا می آید، کمک می کند نیاز خود به مواد مغذی را در طول بارداری تامین کنید.
مواد معدنی و مغذی مورد نیاز در رژیم غذایی بارداری
آهن
آهن وجود آهن برای تولید گلبول های قرمز خون، افزایش هموگلوبین، رشد و نمو و تأمین ذخایر کبدی جنین ضروری است. بیشترین نیاز به آهن پس از هفته بیستم بارداری رخ می دهد یعنی زمانی که بیشترین تقاضا از سوی مادر و جنین وجود دارد.
میزان آهن مورد نیاز جنین طی حاملگی اگر ۳۰۰ میلی گرم باشد. نیاز مادر ۵۰۰ میلی گرم و کل آهن دریافتی ۴۰۰ میلی گرم، جنین ۳۰۰میلی گرم آهن مورد نیاز خود را می گیرد. این مادر است که در صورت عدم تغذیه مناسب به هنگام بارداری، دچار کمبود آهن و عوارض ناشی از آن خواهد شد. البته به علت نیاز خیلی زیاد مادر و جنین به آهن، قرص آهن از ماه چهارم حاملگی جهت تمام مادران تجویز می شود.
مصرف غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز، تخم مرغ، هلو و کشمش در دوره بارداری ضروری است. اما از مصرف جگر در این دوران خودداری کنید. آهن با سدیم، پتاسیم و آب کار می کند و باعث افزایش جریان خون می شود و اکسیژن کافی برای شما و کودک را تامین می کند.
ید
ید میزان ید مورد نیاز بدن در دوران بارداری به علت نقش ید در متابولیسم بدن، تولید انرژی و تکامل مغز جنین افزایش می یابد. کمبود ید در دوران بارداری منجر به عوارضی در نوزاد می گردد. ید در محصولات لبنی، تخم مرغ، سبزیجات و غذاهای دریایی وجود دارد. اما با توجه به اینکه در کشور ما غذاهای گیاهی و حیوانی از نظر ید فقیر هستند. برای پیشگیری از کمبود ید در بارداری مصرف نمک یددار تصفیه شده به مقدار کم در طبخ غذا لازم است.
میزان روی مورد نیاز در رژیم غذایی بارداری
در صورت ناکافی بودن روی در رژیم غذایی بارداری کمبود آن به سرعت رشد میکند، کمبود روى بسیار تراتوژن است و منجر به ناهنجارى هاى مادرزادى، رشد غیرطبیعى مغز در جنین و رفتار غیرطبیعى در نوزاد می گردد.
به دلیل مکانیسم های بدن حتی در صورت کمبود روی میزان آن در سطح خون برای مدت ها میتواند در سطح نرمال باقی بماند، از همین رو نیاز است تا از منابع روی مثل مغز ها، دانه غلات کامل، حبوبات و گوشت قرمز و ماکیان در رژیم غذایی دوران بارداری خود استفاده نماید.
فسفر
فسفر یکی از عناصر مهم در رشد سیستم گردش خون، ماهیچهها و استخوانبندی است. در زنان باردار و شیرده میزان مصرفی توصیه شده به صورت روزانه ۷۰۰ میلیگرم است. منابع غذایی حاوی فسفر عبارتاند از: شیر، ماست، حبوبات، غذاهای دریایی و مغز دانهها.
مس
فلز مس رشد سلول و بافتهای بدن، مو و سوخت و ساز کلی بدن را تحریک میکند. مس یکی از عناصر حیاتی در سیستمهای اصلی بدن کودک شامل قلب و سیستم گردش خون، استخوانبندی و سیستم عصبی به شمار میرود. میزان توصیه شدن از مس در طول روز برای زنان باردار یک میلیگرم است.
کروم
عنصر کروم در رشد کودک اهمیت زیادی دارد. زنان باردار باید روزانه ۳۰ میکروگرم از این عنصر را مصرف کنند. مواد غذایی حاوی میزان کافی از کروم عبارتاند از: نان گندم، کره بادام زمینی، مارچوبه، اسفناج و جوانه گندم.
کلسیم
کلسیم یک مادهی معدنی است که در ساخت و رشد استخوانهای جنین نقش مهمی دارد. آکادمی تغذیه و رژیم غذایی آمریکا اعلام کرده است چنانچه زنان در دوران بارداری به اندازهی کافی کلسیم مصرف نکنند، کلسیم ذخیره شده در استخوانهای مادر تجزیه میشود تا نیازهای جنین را تأمین کند. بسیاری از فرآوردههای لبنی علاوه بر کلسیم، حاوی مقدار زیادی ویتامین D نیز هستند. ویتامین D به همراه کلسیم نقش چشمگیری در شکلگیری و رشد استخوانهای جنین دارند.
بر اساس اعلام ACOG زنان باردار ۱۹ ساله و بالاتر به روزانه ۱۰۰۰ میلیگرم و زنان باردار ۱۴ تا ۱۸ ساله به روزانه ۱۳۰۰ میلیگرم کلسیم نیاز دارند. منابع غذایی سرشار از کلسیم عبارتند از ماست، شیر، آبمیوهها و غذاهای غنی شده با کلسیم، ماهیهای ساردین و سالمون و برخی از سبزیهای برگ سبز مانند کلمپیچ.
فولات
فولات که به اسید فولیک نیز معروف است نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به نقص رشته عصبی ایفا می کند. کمبود فولیک از جمله نواقص عصبی که کودک به هنگام تولد با آن همراه است مانند آنسفالی. مادر در دوره بارداری به ۶۰۰ تا ۷۰۰ میکرو گرم فولات نیاز دارد. این مواد غذایی را می توان در جگر، آجیل، لوبیای خشک و عدس، تخم مرغ، کره بادام زمینی، سبزیجات با برگ های سبز تیره یافت.
پروتئین مورد نیاز در رژیم غذایی بارداری
زنان در دوران بارداری به پروتئین بیشتری نیاز دارند، ولی معمولا مقدار بیشتر پروتئین از طریق رژیم غذایی عادی فرد به دست میآید. پروتئین در ساخت اندامهای جنین مانند قلب و مغر نقش دارد. منابع غذایی سرشار از پروتئین عبارتند از گوشتهای قرمز و سفید، حبوبات، تخممرغ و مغزها.